Od wielu już lat mam okazję uczestniczyć, w najbardziej prestiżowym na świecie, odbywającym się, co roku kongresie, American Diabetes Association. W tym roku 70th Scientific Sessions of American Diabetes Association odbył się na Florydzie w Orlando w dniach 25-29 czerwca. W przeciwieństwie do innych zjazdów diabetologicznych, na kongresie amerykańskim obowiązkowo poruszane są bardzo szeroko zagadnienia okulistyczne, w których przedstawiane są najnowsze wyniki badań etiopatogenezy i leczenia retinopatii cukrzycowej. W tym roku tematy dotyczące przewlekłych powikłań ocznych w przebiegu cukrzycy, prezentowano w sympozjum pt. „Complications of diabetes – what is unique about the retina?” (27.06.2010), sesji doniesień ustnych pt. „Ocular” (27.06.2010) oraz w dużej sesji posterowej pt. „Complications – ocular” (26.06.2010). Ponadto w wielu innych sesjach doniesień ustnych i posterowych poruszany był temat retinopatii cukrzycowej.

Podczas sympozjum omawiano temat procesu angiogenezy z uwzględnieniem sytuacji w siatkówce, która jest, w odróżnieniu od innych tkanek, jedyną w swoim rodzaju strukturą anatomiczną. Omówiono również aktualnie stosowane w leczeniu retinopatii preparaty anty-VEGF, takie jak pegaptanib, bevacizumab i ranibizumab. Bardzo interesujący był wykład na temat nabłonka barwnikowego siatkówki, o którym wiemy, że istnieje (mniej wiemy o budowie histologicznej i funkcji tej tkanki w warunkach fizjologicznych), a zwłaszcza w cukrzycy. W kolejnym wystąpieniu postawiono pytanie: czy retinopatia jest chorobą zapalną? Twierdząca odpowiedź wynika chociażby ze skuteczności takich terapii jak fotokoagulacja czy leczenie sterydami (triamcinolon).

W sesji doniesień ustnych poruszano głównie problem wpływu czynników genetycznych na rozwój retinopatii cukrzycowej. Ciekawe było również duże opracowanie kliniczne z Joslin Diabetes Center w Bostonie, w którym potwierdzono znaczenie dla progresji retinopatii takich czynników ryzyka jak czas trwania cukrzycy, hiperglikemia, podwyższone ciśnienie tętnicze i obecność zaburzeń lipidowych.

W dużej sesji plakatowej tematyka prac była zróżnicowana. Moją uwagę zwrócił plakat dotyczący leczenia cukrzycowego obrzęku plamki ruboksystauryną (inhibitor kinazy białkowej C). Jest to jedyny lek aplikowany doustnie w grupie aktualnie stosowanych leków w retinopatii cukrzycowej. Autorzy uzyskali bardzo korzystne wyniki u chorych z łagodną postacią cukrzycowego obrzęku plamki z równoczesnym objęciem dołeczka. Praktyczne dane przedstawili autorzy z Cardiff, którzy na podstawie własnej 3-letniej obserwacji stwierdzili, że rekomendowany dotychczas okres badania kontrolnego u osób bez retinopatii – 12 miesięcy – można wydłużyć, gdyż mniej niż 1% osób rozwija retinopatię w ciągu 3 lat. Interesujący był też plakat ze szczegółową analizą objawów ocznych jakie towarzyszą hipoglikemii. W stanach niedocukrzenia występowało zamazanie obrazu aż u 75% chorych.

Kongresowi towarzyszyła bardzo duża wystawa praktycznie wszystkich znanych na świecie firm farmaceutycznych i aparaturowych. Trzeba dodać, że pomimo postępu w terapii retinopatii nadal pierwszoplanowym leczeniem jest fotokoagulacja laserowa.