Dostęp do zawartości strony jest możliwy tylko dla profesjonalistów związanych z medycyną lub obrotem wyrobami medycznymi.

Znaczenie refleksyjnej mikroskopii konfokalnej (RCM) in vivo w diagnostyce dermatologicznej

Autorzy:
Irena Walecka, prof. dr hab. n. med.Piotrek Sobolewski, drAgata Błaszczak, lek.Klaudia Dopytalska, lek.
Fot. 1. Naciek z komórek pagetoidalnych w czerniaku skóry - widoczne liczne komórki dendrytyczne w obrazie RCM

Refleksyjna mikroskopia konfokalna in vivo (ang. in vivo reflectance confocal microscopy, RCM), to nowoczesna, nieinwazyjna metoda diagnostyki obrazowej. Umożliwia ona wizualizację tkanek z dokładnością porównywalną do badania histologicznego w czasie rzeczywistym. W badaniu skóry możliwe jest zobrazowanie naskórka, warstwy brodawkowatej oraz górnej części warstwy siateczkowatej skóry właściwej, jak również przydatków skóry. Zdjęcia uzyskane metodą RCM, czyli tzw. przekroje optyczne tkanek, odpowiadają horyzontalnym przekrojom poszczególnych warstw skóry na określonej głębokości. Maksymalna głębokość obrazowania wynosi około 200-300 µm, co stanowi pewne ograniczenie w badaniu zmian nowotworowych, w bardziej zaawansowanych stadiach (guzy naciekające) lub zmian hiperkeratotycznych, w których zgrubienie naskórka uniemożliwia wgląd w głębsze warstwy.(1)Badania z wykorzystaniem RCM okazały się być szczególnie przydatne w diagnostyce nowotworów skóry, w tym zwłaszcza we wczesnej diagnostyce czerniaka oraz niemelanocytowych nowotworów skóry.(2) W 2004 roku Nori i wsp. stworzyli kryteria rozpoznania raka podstawnokomórkowego (ang. basal cell carcinoma, BCC) na podstawie obrazów uzyskanych za pomocą RCM oraz opisali 5 najbardziej charakterystycznych jego cech. Obecność w badaniu RCM czterech z pięciu kryteriów, pozwala na postawienie diagnozy BCC ze swoistością 95.7% oraz czułością 82.9%.(3) Natomiast w 2005 roku Pellacani i wsp. wyodrębnili, na podstawie badania RCM atypowych znamion barwnikowych, dwa kryteria duże i trzy małe. Zidentyfikowanie jednego kryterium dużego i jednego małego jest niezbędne do rozpoznania w RCM czerniaka.(4)Mikroskopia konfokalna znalazła również zastosowanie w monitorowaniu nieinwazyjnych metod leczenia stanów przednowotworowych oraz nowotworów skóry bez konieczności wykonywania badania histopatologicznego, a dodatkowo w kontrolowaniu marginesów chirurgicznego wycięcia raka podstawnokomórkowego metodą Mohsa.·Obecnie pojawia się coraz więcej doniesień naukowych opisujących zastosowanie RCM nie tylko w diagnostyce raka podstawnokomórkowego i czerniaka, ale także w kontroli terapii chorób zapalnych skóry. W swojej pracy Agozzino i wsp. opisali szczególne cechy w obrazach uzyskanych za pomocą RCM w obrazowaniu zmian zapalnych skóry, które pozwalają zakwalifikować daną dermatozę do jednej z podstawowych grup: psoriasiform dermatitis, interface dermatitis i spongiotic dermatitis.·W większości przypadków dzięki badaniu RCM można zmianę zapalną skóry, mało charakterystyczną w badaniu klinicznym i dermatoskopowym, zaszeregować do jednej z tych grup, które umożliwiają dobór odpowiedniego leczenia, bądź potwierdzają potrzebę zastosowania bardziej inwazyjnej metody diagnostycznej, jaką jest biopsja z badaniem histopatologicznym lub immunopatologicznym.·Wprowadzenie badania RCM do diagnostyki dermatologicznej stanowi ogromny przełom w dynamicznie rozwijającej się dziedzinie nieinwazyjnych metod obrazowania chorób skóry. Należy podkreślić, że badanie histopatologiczne jest nadal złotym standardem w diagnostyce chorób skóry, jednakże, ze względu na swój inwazyjny charakter posiada wiele ograniczeń. Rozpowszechnienie metody RCM z pewnością doprowadzi do redukcji wykonywania czasochłonnych i inwazyjnych biopsji diagnostycznych, otwierając jednocześnie wiele nowych możliwości w obserwacji dynamiki rozwoju zmian skórnych. RCM jest metodą młodą, ewoluującą, a dalsze badania oraz popularyzacja tej metody obrazowania skóry z pewnością doprowadzą do jej upowszechnienia i dalszego doskonalenia.Bibliografia(1) Kurzeja M, Walecka I, Rudnicka L, Olszewska M: Zastosowanie refleksyjnej mikroskopii konfokalnej in vivo w dermatologii. Przegl Dermatol 2010, 97, 281-289.(2) Ulrich M, Lenge-Asschenfeldt S, Roewerth-Huber J, Aster S: Noninvasive diagnostic tools for non-melanoma skin cancer. Br J Dermatol 2007, 157, 56-58.(3) Nori S, Rius-Diaz F, Cuevas J, Goldgeier M, Jaen P, Torres A et al: Sensitivity and specificity of reflectance-mode confocal microscopy for in vivo diagnosis of basal cell carcinoma: a multicenter study. J Am Acad Dermatol 2006, 54, 923-930.(4) Pellacani G, Cesinaro AM, Seidenari S: Reflectance-mode confocal microscopy of pigmented skin lesions – improvement in melanoma diagnostic specificity. J Am Acad Dermatol 2005, 53, 979-985.(5) Agozzino M, Gonzalez S, Ardigò M: Reflectance Confocal Microscopy for Inflammatory Skin Diseases. Actas Dermo-Sifiliográficas 2016, 107, 631-639.

Autorzy
Irena Walecka, prof. dr ...

Kierownik Kliniki Dermat...

Piotrek Sobolewski, dr

Klinika Dermatologii CMK...

Agata Błaszczak, lek.

Klinika Dermatologii Cen...

Klaudia Dopytalska, lek.

Klinika Dermatologii Cen...