Długoterminowe wyniki głębokiej sklerotomii wysokiej częstotliwości (HFDS) ab interno – nowatorskiej, małoinwazyjnej metody chirurgicznego leczenia jaskry

Autor: Olga Sarnecka

Kategoria: Mikrochirurgia oka Artykuł opublikowano w CX News nr 1/67/2020

Tytuł oryginalny:
Long-term results of a novel minimally invasive, high frequency deep sclerotomy (HFDS) ab interno surgical procedure for glaucoma
 
Ośrodki badawcze:
Szpital Okulistyczny VIDAR-ORASIS Swiss, Uniwersytet
w Nowym Sadzie, Serbia
Wydział Fizyki Oddział Okulistyczny Szpitale Uniwersyteckie
w Genewie, Szwajcaria
 
 
Cel
Celem pracy jest wykazanie skuteczności i bezpieczeństwa procedury chirurgicznej, określanej mianem głębokiej sklerotomii wysokiej częstotliwości ab interno (HFDS, dawniej STT), w leczeniu jaskry pierwotnej otwartego kąta i jaskry młodzieńczej.
 
Pacjenci i metody
Główne kryterium włączenia do badania stanowiła niewystarczająca reakcja na leczenie farmakologiczne. Dane zostały udokumentowane zgodnie z protokołem badań. W okresie od 1. kwietnia 2002 r. do 31. lipca 2002 r. wykonano 58 zabiegów HFDS ab interno; u 53 pacjentów z jaskrą pierwotną otwartego kąta i u 5 pacjentów z jaskrą młodzieńczą.
 
Sonda diatermiczna wysokiej częstotliwości (abee® glaucoma tip, Oertli Instrumente AG)
Rys. 1. abee® glaucoma tip (Oertli Ref. VE201751)
Sonda diatermiczna składa się z wewnętrznej elektrody platynowej, która jest izolowana od zewnętrznej, współosiowej elektrody. Platynowa końcówka sondy ma długość 1 mm, wysokość 0.3 mm i szerokość 0.6 mm oraz jest zagięta w części dystalnej pod kątem 15° (rys. 1). Średnica zewnętrzna sondy wynosi 0.9 mm. Prąd modulowany 500 kHz generuje temperaturę około 130°C na końcówce sondy. Zapewnia to rozpraszanie energii o wysokiej częstotliwości w bliskim sąsiedztwie końcówki. W rezultacie ogrzewanie tkanki jest lokalnie bardzo ograniczone i emitowane w postaci elipsoidy rotacyjnej. 
 
Procedura chirurgiczna
Rys. 2. Penetracja końcówki wysokiej częstotliwości
Pełne nacięcie rogówki (szerokość 1.2 mm) umiejscowiono w górnym kwadrancie przy użyciu noża diamentowego. Drugie nacięcie rogówki wykonano pod kątem 120° w stosunku do pierwszego, a następnie wstrzyknięto wiskoelastyk. Sonda diatermiczna wysokiej częstotliwości (abee® glaucoma tip, Oertli Instrumente AG), została wprowadzona przez tymczasowe cięcie w skroniowej części rogówki. Kontrola wzrokowa strefy docelowej (przeciwległy kąt przesączania) była przeprowadzona przez 4-lustrzaną soczewkę gonioskopową. Końcówka o wysokiej częstotliwości penetruje do 1 mm od strony nosa do twardówki przez beleczkowanie i kanał Schlemma (rys. 2, 3), tworząc głęboką sklerotomię (tj. „przetokę”) o wysokości 0.3 mm i szerokości 0.6 mm (rys. 4). Zabieg ten powtórzono 4 razy w obrębie jednego kwadrantu. Wiskoelastyk został usunięty z komory przedniej za pomocą bimanualnej irygacji/aspiracji.
 
 
 
Rys. 3. Penetracja 1 mm od strony nosa do twardówki 
 
 
 
Wyniki
Średni wiek pacjentów z jaskrą z otwartym kątem wynosił 72.3±12.3 roku (zakres 15-92 lata: 17 pacjentów (32%) płci żeńskiej, 36 pacjentów (68%) płci męskiej), a średni wiek pacjentów z młodzieńczą jaskrą wynosił 9±1.4 roku (zakres 7-11 lat: 1 pacjent (20%) płci żeńskiej, 4 pacjentów (80%) płci męskiej). W 25 przypadkach (47.4%) leczono oko prawe, w 28 przypadkach (52.6%) oko lewe z jaskrą otwartego kąta. W 3 przypadkach (60%) oko prawe, w 2 przypadkach (40%) oko lewe z jaskrą otwartego kąta. Ostrość widzenia zgodnie ze skalą Snellena (VA) dla jaskry otwartego kąta wynosiła 0.7±0.3 (zakres od 0.1 do 1.0), a dla jaskry młodzieńczej 0.58±0.3 (zakres od 0.1 do 0.8) przed operacją. Dla wszystkich pacjentów badanie kontrolne trwało 72 miesiące.
Rys. 4. Talmus: 0.3x0.6 mm 
 
Średnia przedoperacyjna IOP w badanej grupie 53 pacjentów z jaskrą pierwotną otwartego kąta wynosiła 25.6±2.3 mmHg (zakres 18-48 mmHg), a dla badanej grupy 5 pacjentów z jaskrą młodzieńczą 39.6±2.3 mmHg (zakres 34-46 mmHg). Średnią wartość IOP po 72 miesiącach odnotowano na poziomie 14.7±1.8 mmHg (zakres 10-21 mmHg) dla jaskry otwartego kąta i 13.2±1.3 mmHg (zakres 12-15 mmHg) dla jaskry młodzieńczej. Spadek IOP dla obu grup był statystycznie bardzo istotny (p<0,001) we wszystkich mierzonych odstępach pooperacyjnych. Obniżenie ciśnienia w dowolnym momencie standaryzowanej obserwacji było znaczące w porównaniu z danymi przedoperacyjnymi na poziomie α<0.03 (poprawka Bonferroniego). W grupie jaskry młodzieńczej z 5 pacjentami brak wystarczającej ilości przypadków, aby przedstawić rozstrzygające statystyki, jednak wyniki obrazują tendencję.
 
W 72. miesiącu po zabiegu 52.8% pacjentów z jaskrą otwartego kąta przesączania miało IOP<15 mmHg, 76% IOP<18 mmHg, 79.2% IOP<21 mmHg, a 80% pacjentów z jaskrą młodzieńczą miało IOP<15 mmHg, 100% IOP<18 mmHg. Po 72 miesiącach 84.9% pacjentów osiągnęło >20% redukcji IOPs, a 77% leczonych pacjentów z jaskrą otwartego kąta osiągnęło >30% redukcji IOPs. Po 72 miesiącach 100% leczonych pacjentów z młodzieńczą jaskrą osiągnęło >30% redukcji IOP. Całkowity wskaźnik powodzenia, zdefiniowany jako IOP niższy niż 21 mmHg bez leczenia farmakologicznego, wynosił 79.2% w grupie jaskry otwartego kąta i 80% w grupie jaskry młodzieńczej po upływie 72 miesięcy. Kwalifikowany wskaźnik powodzenia, definiowany jako IOP poniżej 21 mmHg z lekami, wynosił 100% dla wszystkich pacjentów w okresie 72 miesięcy. Po 72 miesiącach konieczne było podanie leku redukującego IOP w 11 oczach (lub 20.8%) w grupie jaskry otwartego kąta i w 1 oku (lub 20%) w grupie jaskry młodzieńczej. Nie ma istotnych zmian w porównaniu pola widzenia na poziomie podstawowym ze średnią wadą MD 8.38±2.44, wariancją straty LV 27.7±5.11 i w okresie 72 miesięcy post op. z MD 9.03±2.45, LV 28.2±5.66 (p=0.29 dla MD, p=0.37 dla LV) dla jaskry otwartego kąta, a także w linii podstawowej ze średnim defektem MD 8.73±3.12, wariancją straty LV 28.2±29.45 i w okresie 72 miesięcy post op. z MD 9.9±1.97, LV 21.3±14.15 (p=0.56 dla MD, p=0.72 dla LV) dla jaskry młodzieńczej.
 
W 5 przypadkach z jaskrą młodzieńczą do tej pory nie zaobserwowano żadnych skutków ubocznych. Przy większej liczbie przypadków powikłania można uwidocznić w sposób, jaki opisano dla grupy jaskry otwartego kąta. Tymczasowe podniesienie IOP powyżej 21 mmHg obserwowano w 12 z 53 oczu (22.6%). Pacjenci dobrze reagowali na leczenie obniżające ciśnienie za pomocą jednego środka, a leki mogły być stopniowo wycofywane u wszystkich tych pacjentów. Zaobserwowano pojedynczy przypadek niedociśnienia (1,9%), które trwało 3 dni po zabiegu. Krwawienie przedniokomorowe występowało w 6 przypadkach (11.4%) i ustąpiło w ciągu pierwszych 2 tygodni po operacji. Jedno oko (1.9%) wykazywało przejściowe tworzenie fibryny. Fibrynę usunięto w ciągu jednego dnia po częstym stosowaniu miejscowego deksametazonu (rys. 5).
 
Wnioski
Rys. 5. Powikłania po głębokiej sklerotomii wysokiej częstotliwości (HFDS) ab interno
Głęboka sklerotomia wysokiej częstotliwości ab interno – high frequency deep sclerotomy (HFDS, dawniej STT) jest małoinwazyjną, bezpieczną, skuteczną techniką chirurgiczną, służącą do obniżania IOP w jaskrze otwartego kąta przesączania i jaskrze młodzieńczej. Ponadto technika ta pozwala uniknąć stymulacji tkanek twardówkowych i spojówkowych, tak jak w trabekulektomii i konwencjonalnej chirurgii niepenetrującej. W tym badaniu diatermia została użyta do stworzenia 4 kieszeni i odpowiada to powierzchni resorpcyjnej 2.4 mm². Liczba wybranych kieszeni była dowolna i wydaje się zapewniać wystarczający, długoterminowy spadek IOP przy niskiej ilości powikłań pooperacyjnych. Istnieje możliwość dalszego spadku ciśnienia, jeżeli zostanie wykonanych 6 kieszeni, co obecnie jest badane. ♦

Więcej informacji na temat Oertli, jaskra, hfds znajdziecie Państwo na stronie firmy CONSULTRONIX S.A.

Zobacz więcej artykułów związanch ze sprzętem marki Oertli



Ostatnio opublikowane artykuły w kategorii Mikrochirurgia oka:

Kiedy warto odejść od standardów? Witrektomia 23, 25 czy 27G?

Postęp technologiczny w zakresie witrektomii umożliwił wykonywanie zabiegów chirurgicznych za pomocą systemów w rozmiarach od 23 do 27G. Złotym standardem jest 23G, jednak w niektórych przypadkach warto dać szansę mniejszej alternatywie. System o rozmiarze 27G wymaga cięcia o średnicy zaledwie 0,42 mm, co pozwala na perfekcyjne zasklepienie się ran, zmniejsza stan zapalny oraz ból pooperacyjny w porównaniu do witrektomii 25G (Kaushik, et al., 2022; Schaal, et al., 2014). W przypadku witreoretinopatii proliferacyjnej (PVR) i retinopatii cukrzycowej proliferacyjnej (PDR) mniejsza średnica narzędzi pozwala na bardziej precyzyjną manipulację. Wskazania chirurgiczne w witrektomii przez część płaską ciała rzęskowego (PPV) 27G obejmują: otwór plamki, ERM, zespół trakcji szklistkowo-plamkowych, obrzęk plamki, krwawienia w tylnym odcinku, trakcyjne odwarstwienie siatkówki, zmętnienie ciała szklistego, a także cukrzycowe odwarstwienie trakcyjne, przedarciowe odwarstwienie siatkówki (RRD), zapalenie wnętrza gałki ocznej i krwotok podplamkowy. 

Lotnik musi mieć sokoli wzrok

,,Lotnik musi mieć sokoli wzrok" - tak pisały czasopisma lotnicze, w których jako pacholę się zaczytywałem. Marzyłem bowiem, żeby zostać lotnikiem. Były tam rekomendacje, jak dbać o wzrok. Zgodnie z zaleceniami odbywałem spacery, by patrzeć na odległe zielone łąki i lasy. Jadłem też dużo marchewki. Pierwsze badanie przez lotniczą komisję lekarską było pozytywne. Nawet zdziwiłem się, że potrafiłem rozróżniać subtelne barwy i precyzyjnie określić odległości. 

Soczewka Aspira 3P-aVA w nowej odsłonie. Metoda fiksacji transskleralnej

Jednym z czynników wpływających na poprawne przeprowadzenie fiksacji transskleralnej soczewki wewnątrzgałkowej techniką Yamane jest dobór odpowiedniego implantu. Spośród dostępnych na rynku soczewek na uwagę zasługuje Aspira 3P-aVA niemieckiej firmy HumanOptics.

Okiem eksperta - Lek. Tomasz Kuc

W codziennej praktyce uzyskanie satysfakcjonującej refrakcji bywa problematyczne, ze względu na pojawiające się utrudnienia w procesie wszczepu implantu. Najważniejsze z nich to: bezsoczewkowość powiązana z brakiem wsparcia torebki tylnej, podwichnięcie implantu, a szczególnie przemieszczenie sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej do komory ciała szklistego. 

Wszczep soczewki torycznej tips&tricks

Chirurgia zaćmy z wszczepem sztucznej soczewki to kilkadziesiąt lat historii. Obecnie, w dobie dostępu do wysokiej klasy soczewek wewnątrzgałkowych, z całą pewnością zabieg usunięcia zaćmy jest dodatkowo zabiegiem refrakcyjnym, umożliwiającym skorygowanie wady refrakcji pacjenta i częściowe lub całkowite uwolnienie go od konieczności stosowania korekcji okularowej. Soczewkami wewnątrzgałkowymi korygujemy krótkowzroczność, nadwzroczność, starczowzroczność czy astygmatyzm. W przypadku tego ostatniego, każdy nawet najmniejszy astygmatyzm ma wpływ naostrość wzroku, natomiast wada powyżej 1,5 - 2 dioptrii cylindrycznych ma istotny wpływ na komfort życia pacjenta i praktycznie skazuje go na konieczność stosowania okularów. Astygmatyzm umiarkowany (od 1 do 2 D cylindrycznych) występuje u około 25% populacji, a astygmatyzm powyżej 2 D dotyczy 10% pacjentów. Randomizowane badania przeprowadzone na grupie 23 240 pacjentów operowanych z powodu zaćmy wykazały, że istotny astygmatyzm wykryto u 7,15% z nich.