W mojej praktyce okulistycznej często spotykam się z patologicznymi zmianami powiek, wymagającymi usunięcia ze względu na wskazania lekarskie. Należą do nich kępki żółte, torbiele, włókniaki, zmiany brodawkowate, łagodne zmiany barwnikowe oraz guzki nowotworowe. Większość z nich można usunąć laserem chirurgicznym CO2 o długości fali 10 600 nm. Stanowi on doskonałą alternatywę dla tradycyjnego leczenia chirurgicznego. Pierwsze zastosowanie tego typu lasera do cięcia tkanek miało miejsce w latach 60. ubiegłego wieku. Jest to metoda dobrze poznana, ale i stale udoskonalana, co czyni ten sprzęt coraz efektywniejszym oraz sprawniejszym. Mój wybór padł na laser Exelo2 (Quantel Derma, Alma Lasers), który jest wyposażony w głowicę laserową oraz skaner i doskonale spełnia zadania związane z pełną ablacją, chirurgią oraz frakcyjnymi zabiegami laserowymi. Dobierając odpowiednią moc, wielkość plamki (do wyboru 3 nasadki: 0.25 mm, 1.0 mm, 2.0 mm) oraz pracując strumieniem bardziej zogniskowanym lub rozproszonym można ciąć, koagulować lub „odparowywać” patologiczne zmiany. Zabiegi chirurgiczne na powiekach wiążą się z ryzykiem dużych krwawień, co jest spowodowane bogatym unaczynieniem tej okolicy oczu i małą ilością tkanki podporowej. To ryzyko jest jeszcze większe w grupie pacjentów z zaburzeniami układu krzepnięcia lub stosujących leki przeciwkrzepliwe. Dlatego ważną zaletą lasera CO2 jest zachowanie hemostazy (podczas zabiegu laser zamyka naczynia krwionośne do średnicy 0.5 mm). Ponadto zamykanie naczyń limfatycznych zmniejsza ryzyko przerzutów komórek nowotworowych. Bardzo ważny jest także brak bezpośredniego kontaktu końcówki lasera z operowaną tkanką, co np. ogranicza szerzenie chorób wirusopochodnych. Przed przystąpieniem do zabiegu istotne jest odpowiednie rozpoznanie zmiany, a także jej lokalizacji, co jest niezbędne dla prawidłowego zaplanowania zakresu zabiegu. Wobec, często małych rozmiarów, zmian patologicznych występujących na powiekach konieczna jest ich ocena przy pomocy urządzeń powiększających obraz. W mojej praktyce korzystam z nakładki na telefon iPhone – handyscope (FotoFinder Systems GMBH), która dzięki 20x powiększeniu umożliwia określenie wielkości i lokalizację zmiany z dużą precyzją. Zdjęcie wykonane tą przystawką można dołączyć do dokumentacji, a w szczególnie trudnych przypadkach przesłać do innego ośrodka medycznego w celu konsultacji. Przykład zmiany na brzegu dolnej powieki, w obrazie z handyscope, przedstawiono na ryc.1. Zabiegi laserowe na powiekach wymagają pełnej ochrony gałek ocznych. W tym celu stosuję tytanowe nakładki na gałki oczne, których zakładanie, po uprzednim znieczuleniu worka spojówkowego, jest bardzo proste i dobrze tolerowane przez pacjentów. Po wykonaniu zabiegu nie jest konieczne zakładanie opatrunku na operowaną okolicę. Przeciętny czas gojenia po zabiegu laserowym, w zależności od rozległości i głębokości uszkodzenia tkanek, wynosi od 7 do 14 dni. W miejscu usuniętej zmiany powstaje strup, który odpada samoistnie po zakończonej reepitelializacji. Różnice w zabarwieniu skóry w miejscu wykonania zabiegu oraz jej okolic, nie poddawanych działaniu lasera, wyrównują się w czasie od kilku do kilkunastu tygodni. Na ryc. 2 i 3 przedstawiono zmiany na powiekach dolnych oraz te same miejsca 8 tygodni po zabiegu. Podsumowując, stwierdzam, że laser CO2 sprawdza się bardzo dobrze w chirurgicznym leczeniu patologicznych zmian na powiekach. Zabiegi nie są obciążające dla pacjentów i są bardzo dobrze przez nich tolerowane.