Trądzik jest jedną z najczęstszych chorób skóry. W okresie pokwitania 40% populacji europejskiej ma mniej lub bardziej nasilony trądzik, który u większości ustępuje samoistnie. U około 10% społeczeństwa trądzik wymaga leczenia. Statystyki pokazują, że odsetek ten stale wzrasta. Obniża się wiek początku schorzenia, przedłuża się czas trwania choroby – średnio do 10 lat i częstsze są ciężkie odmiany trądziku. Choroba ma dla pacjenta duże następstwa psychiczne, społeczne i finansowe.

Na rozwój i przebieg trądziku mają wpływ predyspozycje genetyczne, towarzyszące choroby – głównie cukrzyca, niedoczynność tarczycy, zaburzenia hormonalne przebiegające z androgenizacją, stosowane leki, odżywianie, warunki pracy. Trądzik to złożony proces zapalny neuro-endokrynny.

Miejscem rozwoju trądziku jest gruczoł łojowy na różnym jego poziomie. Klinicznie występują odmiany łagodne: trądzik zaskórnikowy i grudkowo-krostkowy oraz odmiany o ciężkim przebiegu: trądzik skupiony, ropowiczy, bliznowcowy i odwrócony.

Leczenie trądziku jest złożone i nie powinno być monoterapią. Proces leczniczy wymaga często współpracy dermatologa, endokrynologa, ginekologa czy chirurga. W zależności od formy klinicznej trądziku, wieku pacjenta i ewentualnych schorzeń współistniejących, dotychczas prowadzonych metod leczenia i oczekiwań pacjenta stosuje się leczenie zewnętrzne i ogólne wspomagane laseroterapią, peelingami chemicznymi czy mezoterapią.

Terapia zewnętrzna zdominowana jest obecnie przez pochodne kwasu witaminy A, który to działa na wszystkie etapy reakcji zapalnej trądziku. Stosuje się również kwas salicylowy o działaniu komedolitycznym, antybiotyki: erytromycynę, klindamycynę czy kwas fucydynowy. W formie pilingów aplikuje się na skórę TCA, kwas pirogronowy, migdałowy, roztwór Jessnera i inne.

W terapii ogólnej u młodych pacjentów w trądziku o miernym nasileniu można bezpiecznie stosować laktoferynę z cynkiem. Antybiotykoterapia (tetracykliny, azytromycyna) znajduje zastosowaniew trądziku zapalnym. U pacjentek z trądzikiem wskazana jest konsultacja ginekologiczna i ewentualna terapia antyandrogenami. Dla pacjentów z ciężkim lub opornym trądzikiem, na dotychczasowe leczenie zarezerwowana jest terapia retinoidami. Jest ona długotrwała i droga, a u kobiet wymaga antykoncepcji przynajmniej miesiąc przed leczeniem, w trakcie i pół roku po zakończeniu leczenia.

W leczeniu trądziku terapia światłem znajdują zastosowanie w wybranych przypadkach i na określonym etapie leczenia trądziku i zmian potrądzikowych.

Zabiegi IPL światłem o długości fali 420 nm skierowane są głównie przeciwko bakteriom P. acnes, które kolonizują część wyprowadzającą gruczołu łojowego. Są one uznawane za patogen i motor reakcji zapalnej przez indukcję TNF alfa i IL beta. P. acnes w trakcie swego metabolizmu wytwarzają porfiryny: proto-, uro- i koproporfirynę III. Porfiryny te pochłaniają światło widzialne o kilku długościach fal, w tym światło niebieskie i czerwone o długości fali 400-700 nm. Szczyt pochłaniania przypada na 400-420 nm, tzw. pasmo Soreta. Absorpcja światła pobudza związki porfiryny, powodując powstanie wolnych rodników i tlenu singletowego, które uszkadzają lipidy błon komórkowych i doprowadzają do śmierci komórki. Terapia IPL, skierowana głównie przeciw P. acnes jest skuteczna tylko wtedy, kiedy stosuje się ją przewlekle. Wkrótce po przerwaniu leczenia światłem, następuje nawrót choroby. Wskazaniem do leczenia trądziku jest jego odmiana powierzchowna, to jest trądzik grudkowo-krostkowy. Do leczenia kwalifikowani są głównie młodzi pacjenci, u których nie włączono jeszcze leczenia ogólnego antybiotykami lub tetracyklinami, albo 3-4 tygodnie po zakończeniu leczenia antybiotykiem, kiedy nie ma już prawdopodobieństwa wywołania reakcji fototoksycznej. Terapię IPL łączy się z lekami zewnętrznymi, głównie pochodnymi retinoidów i nie obserwuje się podrażnienia skóry. Nie można łączyć IPL z tetracyklinami i innymi lekami światłouczulającymi przyjmowanymi przez pacjenta. Leczenie światłem wolno rozpocząć minimum 6 miesięcy po zakończeniu leczenie retinoidami podawanymi ogólnie.

Nie kwalifikuje się do leczenia pacjentów z ciężką odmianą trądziku, kiedy dominują krosty, torbiele czy przetoki.

W przypadku nasilonego trądziku zaskórnikowego należy usunąć czopy rogowe zamykające ujście gruczołu łojowego. Pomocne jest w tym przypadku wykonanie lekkiej dermabrazji laserem Er:YAG2940 nm Pixel (w zależności od stanu skóry pacjenta stosuje się energię 600–800 mJ/cm2). Jest to zabieg dobrze tolerowany nawet przez młodych pacjentów (16-18 lat) i przynosi bardzo dobre efekty. Umożliwia dobrą penetrację leków aplikowanych w następnych etapach leczenia.

Kolejny etap to leczenie następstw trądziku, to jest blizn zanikowych laserem frakcyjnym Er:YAG 2940 nm Pixel. Jest to działanie wieloetapowe, ale przynoszące ogromną poprawę w wyglądzie skóry. U pacjentów z trądzikiem występują często przebarwienia pozapalne, więc laser ablacyjny znajduje tu swoje miejsce. Po przeprowadzeniu zabiegu obserwuje się u pacjentów obrzęk i rumień, utrzymujące się od około jednej doby do 5 dni, w zależności od agresywności przeprowadzonego leczenia, po czym dochodzi do łuszczenia drobnopłatkowego. Dzieńpo zabiegu pacjentki mogą już skorzystać z lekkich kosmetyków kryjących. Odpowiednie połączenie farmakologii, technologii IPL 420 nm i lasera frakcyjnego Pixel 2940 nm w walce z trądzikiem i jego następstwami zdają się być w tej chwili najskuteczniejszą i jednocześnie bezpieczną terapią. Terapią, która nie wyłącza pacjenta z normalnego życia, pozwala na szybką i bezbolesną pomoc.