Dostęp do zawartości strony jest możliwy tylko dla profesjonalistów związanych z medycyną lub obrotem wyrobami medycznymi.

Mikroskop konfokalny spojrzenie w głąb skóry

Autor:
Alexander Witkowski

Czy mogą sobie Państwo wyobrazić emocje jakie towarzyszyły Galileuszowi, gdy pierwszy raz oglądał gwiazdy w obiektywie lunety? Albo George’owi Eastman’owi gdy uwiecznił postrzegany obraz na kliszy Kodaka. A teraz proszę sobie wyobrazić lekarza, który bezinwazyjnie otrzymuje wysokiej rozdzielczości zdjęcia skóry, na poziomie komórkowym, wykorzystując technologię laserową. Tak szczegółowe obrazowanie skóry pozwala zwiększyć dokładność diagnozy nowotworu skóry, w którym ocena wizualna jest najważniejszym czynnikiem decyzyjnym. Ze względu na fakt, że czerniak w zaawansowanych stadiach jest nadal nieuleczalny, wczesne wykrycie jest najlepszą metodą do zmniejszenia śmiertelności. Dzięki połączeniu dermoskopii oraz mikroskopii konfokalnej, możliwe jest postawienie wczesnej diagnozy raka skóry oraz zmniejszenie ilości zbędnych zabiegów chirurgicznych. Dodatkowo, skojarzenie tych dwóch nieinwazyjnych metod diagnostycznych pomaga chirurgom i patologom precyzyjnie określić margines i lokalizację zmiany. Mikroskopia konfokalna staje się mostem pomiędzy badaniami dermoskopowymi a histologią i świadczy o najwyższym poziomie opieki nad pacjentami.

Moja przygoda z mikroskopią konfokalną rozpoczęła się 4 lata temu, podczas wizyty w miejscowości Graz w Austrii, gdzie odbyłem krótki kurs dermoskopii (International Short Course of Dermoscopy). Pierwsze doświadczenia z dermoskopem ręcznym zdobyłem na wydziale dermatologii Collegium Medicum w Krakowie. Już wtedy fascynował mnie widok struktur i kolory obrazów w obiektywie dermoskopu. Od razu zrozumiałem, że to proste urządzenie jest o wiele bardziej skuteczne, niż tradycyjna ocena „gołym” okiem, z jaką byłem zapoznany w Stanach Zjednoczonych. W Austrii miałem okazję porozmawiać z kimś, kto na zawsze zmienił moje spojrzenie na praktykowanie medycyny prewencyjnej. Zarażony pasją tej osoby do nieinwazyjnego wykrywania i diagnozowania raka skóry, podróżowałem po całym świecie, aby rozszerzać horyzonty w tej dziedzinie. Starałem się uczyć od najlepszych, praktykując z nimi, aby potem móc dzielić się swoją nową wiedzą z innymi, którzy tak jak ja pasjonują się dermoskopią. Zostałem zaproszony do Modeny we Włoszech, gdzie przez najbliższe trzy lata zamierzam ukończyć studia doktoranckie z tematyki badań przesiewowych raka skóry. Tak jak pisałem wcześniej, mój pierwszy kontakt z mikroskopią konfokalną miał miejsce w Graz, kiedy profesor Pellacani przedstawił swoje słynne dermoskopowe przypadki „false twins” czyli sytuacje w których nawet zaawansowana dermoskopia ma swoje ograniczenia. Jako, że miałem niewielkie doświadczenie z histopatologią, na początku obraz mikroskopu konfokalnego był trudny do interpretacji, lecz ciągle fascynujący. W praktyce medycznej, gdzie nigdy nie ma 100% pewności, ważne jest, aby wziąć pod uwagę wszystkie rozwiązania, które mogą dostarczyć więcej informacji i pomogą nam w podjęciu odpowiednich decyzji. Z czasem, przy dużym wkładzie pracy i chęci, obrazy zaczęły być coraz bardziej czytelne.

Mikroskopia konfokalna umożliwia poziomą wizualizację in vivo skóry w przekroju poprzecznym na poziomie komórkowym (0.5-1.0 μm). Głębokość penetracji wynosi 200-300 μm, zapewniając wyraźny, ogólny ogląd istotnych warstw w nieinwazyjnej diagnostyce raka skóry, w tym naskórek (30 μm), dermo-naskórek (60-90 μm), i górna warstwa skóry właściwej (90-120 μm). Zdjęcia mikroskopowe pozwalają lekarzowi na wizualizację tkanki w stanie fizjologicznym, unikając, zmieniających wyniki, procedur przygotowawczych, typowych w histopatologii. Długość światła 830 nm (bliska podczerwień) zastosowana w mikroskopie nie powoduje uszkodzenia tkanki. Biało-czarne konfokalne obrazy powstają na podstawie różnic w zdolności odbijania światła od tkanek w zależności od chemicznej i molekularnej struktury. Melanina i keratyna stanowią naturalny kontrast, ponieważ cechują się wysokim współczynnikiem refrakcji i w obrazie mikroskopowym przyjmują jaśniejsze barwy. Dzięki temu mikroskop konfokalny pozwala na diagnozę niemelanocytowych zmian tj. basal cell carcinoma, amelanotic melanoma, wyróżniając uszkodzenia niemelanocytowe i choroby zapalne.

Pytano mnie wielokrotnie jakie są moje doświadczenia w uczeniu się mikroskopii konfokalnej „od zera”: oraz jak szybko można nauczyć się korzystać z mikroskopu konfokalnego? To ostatnie pytanie wymaga odpowiedzi jako pierwsze. Jak każde urządzenie, które zapewnia użytkownikowi mnóstwo informacji, nauka nie jest prosta, lecz daje się okiełznać dzięki ciężkiej pracy, chęciom i odpowiednio przeprowadzonym treningom z pacjentem. Ważne jest, aby zawsze brać pod uwagę wszystkie zmiany pacjenta i spojrzeć na niego całościowo. Powinniśmy unikać podejmowania decyzji na podstawie jednej informacji. Najlepiej jeśli możemy korzystać z wielu źródeł, aby mieć jak najwięcej wskazówek do diagnozy. Połączenie historii choroby pacjenta, jego zmian chorobowych, obrazu dermoskopowego oraz konfokalnego powinno zapewnić pacjentom najwyższy poziom trafności diagnozy. Tym samym powinno stać się złotym standardem w podejmowaniu decyzji, aby zapewnić najwyższą wykrywalność raka skóry.

Autorzy
Alexander Witkowski

University of Modena & R...