Dostęp do zawartości strony jest możliwy tylko dla profesjonalistów związanych z medycyną lub obrotem wyrobami medycznymi.

Pierwszy IQM w Polsce

Autor:
Paweł Kukołowicz, prof. dr hab.

Postęp w zakresie szybszej i dokładniejszej diagnostyki obrazowej skutkuje wykryciem wzrastającej liczby chorób nowotworowych. Wynikiem tego jest coraz większe zapotrzebowanie na zabiegi radioterapii. Naświetlenie pacjenta, tak jak każde badanie wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie, podlega stosownej „kontroli”. Weryfikacja dostarczanej dawki jest końcowym etapem kontroli jakości napromieniania pacjentów wiązkami zewnętrznymi. Obok kontroli ułożenia pacjenta, mającej na celu zapewnienia geometrycznej zgodności realizowanej terapii z planem leczenia, jest jednym z najważniejszych kroków w procedurze kontroli jakości. W erze terapii konformalnej, realizowanej wiązkami dla których fluencję cechował niewielki gradient, poprawność dostarczania dawki była sprawdzana poprzez dozymetrię in vivo. Współcześnie znaczna większość terapii wiązkami zewnętrznymi jest realizowana technikami z zastosowaniem modulacji natężenia promieniowania. Ich istotą jest stosowanie wiązek o dużym gradiencie. W takim przypadku dozymetria in vivo nie pozwala na uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy pacjent jest napromieniowywany prawidłowo? Konieczne jest uzyskanie informacji o rozkładzie dawki w ciele pacjenta, która jest otrzymywana metodami pomiarowymi na dwa sposoby. Poprzez pomiar fluencji energii po przejściu promieniowania przez pacjenta (ang. transit dosimetry) oraz poprzez pomiar fluencji energii na jaką jest eksponowany pacjent. Urządzenie IQM należy do drugiej grupy. Komora jonizacyjna w kształcie klina, umożliwia pomiar docierającego do pacjenta promieniowania w czasie rzeczywistym. Wynik mierzonego sygnału jest porównywany z sygnałem obliczonym z użyciem modelu matematycznego. Zaletami systemu IQM jest to, że:

  • umożliwia weryfikację zgodności ekspozycji z planem leczenia w czasie rzeczywistym (a dodatkowo istnieje możliwość przerwania napromieniania w przypadku stwierdzenia nieprawidłowej realizacji ekspozycji),
  • cechuje go bardzo wysoka czułość w wykrywaniu rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym i zaplanowanym (komora jonizacyjna jest bardzo czułym, a także wiarygodnym detektorem promieniowania),
  • posiada szeroki zakres zatosowania (może być używany do przeprowadzania testów kontroli jakości urządzeń terapeutycznych, do weryfikacji planów leczenia przed jego rozpoczęciem etc.).

Te cechy przeważyły w decyzji o zakupie tego urządzenia do monitorowania napromieniania pacjentów wiązkami zewnętrznymi w Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Firma Consultronix dostarczyła i uruchomiła pierwszy w Polsce system do dozymetrii, on-line stosowany podczas napromieniania pacjentów w radioterapii. Urządzenie współpracuje z najnowszym akceleratorem liniowym firmy Varian – TruBeam. Oferowany przez nas system jako jedyny, pozwala na monitorowanie wiązki do naświetlania w pełnym zakresie pola oraz natężenia. Wykonuje to w czasie rzeczywistym podczas naświetlania pacjenta. /przyp. red./

Autorzy
Paweł Kukołowicz, prof....

Centrum Onkologii – Inst...