Rak metatypowy skóry – opis przypadku

Autorzy: prof. dr hab. n. med. Anna Nasierowska-Guttmejer, prof. dr hab. n. med. Irena Walecka, dr Piotrek Sobolewski

Kategoria: Dermatologia Artykuł opublikowano w CX News nr 1/67/2020

Rak skóry to najczęstszy nowotwór złośliwy występujący na świecie. U osób rasy kaukaskiej ryzyko zachorowania na raka skóry przekracza 20% i wzrasta z wiekiem. Rak podstawnokomórkowy (BCC) i rak kolczystokomórkowy (SCC) stanowią łącznie nawet 99% wszystkich nieczerniakowych nowotworów złośliwych skóry (NMSC), przy czym BCC jest rozpoznawany 3–5 razy częściej niż SCC.[1] Opierając się na danych polskiego Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN), można jednoznacznie stwierdzić, że w ciągu ostatnich 20 lat w Polsce znacznie wzrósł współczynnik zachorowalności na NMSC. W 2000 roku odnotowano ponad 5 300 nowych zachorowań na nowotwory skóry wśród kobiet i mężczyzn, natomiast w 2010 roku ponad 10 100 nowych przypadków – oznacza to niemal 100-procentowy wzrost zachorowalności w ciągu 10 lat.
 
Podstawową metodą diagnostyczną, wykorzystywaną w codziennej praktyce dermatologicznej, podczas różnicowania nowotworów skóry jest dermoskopia, a bardziej szczegółowych informacji dostarcza badanie wideodermoskopowe oraz refleksyjna mikroskopia konfokalna (RCM).
 
Refleksyjna mikroskopia konfokalna jest badaniem szybkim, nieinwazyjnym, które pozwala z dużą swoistością i czułością określić charakter analizowanej zmiany skórnej. Umożliwia podjęcie odpowiednich decyzji diagnostycznych i terapeutycznych oraz zmniejszenie ilości niepotrzebnych biopsji, a także wycięć nieradykalnych. 
Rys. 1. Proponowany schemat terapeutyczny wg PTD 2019 roku
Wśród BCC wyróżnia się dwie grupy – niskiego i wysokiego ryzyka, które mają przełożenie na aspekt rokowniczy oraz postępowanie terapeutyczne (rysunek 1). Do nowotworów podstawnokomórkowych o powolnej progresji zalicza się podtypy: guzkowy (nodular), powierzchowny (superficial), drobnoguzkowy (micronodular) oraz lejkowo-torbielowaty (infundibulocystic), natomiast do BCC o agresywnym wzroście podtypy: naciekający (infiltrative), podstawno-kolczystokomórkowy (basosquamous, metatypical) i twardzinopodobny (morpheaform). BCC z grupy wysokiego ryzyka charakteryzują się większym prawdopodobieństwem wznowy miejscowej, a także wyższym potencjałem przerzutowania w porównaniu do nowotworów z grupy niskiego ryzyka.[2,3]
Obraz histopatologiczny raka metatypowego, po lewej widoczne utkanie SCC, po prawej utkanie BCC*Obraz wideodermoskopowy opisywanej zmiany* 
 
Jednym z podtypów agresywnie rosnących BCC jest rak metatypowy, określany również rakiem podstawno-kolczystokomórkowym. Histologicznie składa się on z komórek typowych zarówno dla BCC, jak i SCC (Fot. 1.), co potwierdza przypadek 70-letniego pacjenta konsultowanego w Poradni Kliniki Dermatologii CMKP/CSK MSWiA w Warszawie. Pacjent zgłosił się z powodu zmiany guzkowej szyi od około 6 miesięcy, ze stopniową, powolną progresją. U pacjenta wykonano badanie wideodermoskopowe oraz RCM. W badaniu wideodermoskopowym widoczne były cechy charakterystyczne dla BCC (niebiesko – szare globule, nadżerka, rozgałęziające się naczynia krwionośne) i SCC (perły keratynowe, białe obszary bezstrukturalne) (Fot. 2.), co znalazło swoje odzwierciedlenie w obrazach uzyskanych metodą RCM (Fot. 3-5.). Na fotografii 3. na zielono oznaczono dyskeratotyczne keratynocyty typowe dla SCC, a na czerwono – spolaryzowane, ułożone wzdłuż jednej osi komórki warstwy kolczystej charakterystyczne dla BCC. Wyspy komórek bazaloidalnych o klasycznym palisadowatym ułożeniu, widoczne są na fotografii 4. Zdjęcie 5. przedstawia charakterystyczny dla BCC obraz RCM poszerzonych naczyń krwionośnych o podłużnym przebiegu (czerwone strzałki) z widocznymi, zlokalizowanymi w bliskim sąsiedztwie naczyniami kłębuszkowatymi, będącymi jednym z kryteriów RCM rozpoznania SCC (zielone strzałki). Na podstawie badań obrazowych podjęto decyzję o niezwłocznym usunięciu chirurgicznym zmiany skórnej z odpowiednim marginesem tkanek makroskopowo-niezmienionych. ♦
Obrazy RCM badanej zmiany* 
 

* materiał własny Kliniki Dermatologii CMKP/CSK MSWiA w Warszawie
 
Piśmiennictwo:
Lesiak A., Zegarski W.: Basal cell carcinoma. Diagnostic and therapeutic recommendations of the Polish Dermatological Society. Dermatol Rev/Przegl Dermatol 2019, 106, 107–126.
Volkenstein S, Wohlschlaeger J, Liebau J, Arens A, et al. Basosquamous carcinoma–a rare but aggressive skin malignancy. J Plast Reconstr Aesthet Surg 2010;63:e304–6.
Alam M, Desai S, Nodzenski M, Dubina M, et al. Active ascertainment of recurrence rate after treatment of primary basal cell carcinoma (BCC). J Am Acad Dermatol 2015;73:323– 5. 



Ostatnio opublikowane artykuły w kategorii Dermatologia:

Diagnostyka wieloobiawowej choroby uwarunkowanej genetycznie. Doświadczenie z pracy na systemie vexia

Jestem użytkownikiem FotoFinder od 15 lat. Obecnie pracuję na modelu vexia z kamerą medicam 800. Każdy pacjent z chorobami skóry i przed zabiegami medycyny estetycznej ma wykonywaną pełną dokumentację w systemie FotoFinder, która pozwala ocenić przebieg terapii.

Okno w głąb skóry. Nieinwazyjna histopatologia XXI wieku w zasięgu ręki

Historia histologii sięga XVII wieku. Barwniki, parafina, kriostaty, pierwsze mikroskopy – wszystko to doprowadziło do tego, gdzie obecnie jesteśmy. Momentu, gdy na podstawie niewielkiego wycinka tkanki specjaliści decydują o rozpoznaniu rzutującym na przyszłość każdego zaniepokojonego swoim stanem pacjenta. 

Dołącz do rodziny FotoFinder. Zapraszamy do akcji partnerskiej

FotoFinder podczas 30 lat działalności dowiódł, że liczy się dla niego nie tylko jakość produkowanych urządzeń lecz także wymiar edukacyjny, dzięki czemu skupił wokół siebie światowej klasy specjalistów. Utrzymując rodzinny charakter, firmie udało się zbudować współpracującą ze sobą społeczność posiadaczy marki. Z FotoFinder jesteśmy związani od ponad 15 lat. Przez ten czas wspólnie wprowadziliśmy na polski rynek kilkaset urządzeń. Muszę podkreślić, że nawet te najstarsze wciąż funkcjonują i dobrze spełniają swoje zadanie, co potwierdza, że jakość i niezawodność są ważnymi zaletami tej marki. Pierwszy wideodermoskop FotoFinder powstał w niewielkiej niemieckiej miejscowości jako efekt pracy rodzinnej firmy. Od tamtej pory nieustanny rozwój technologii szedł w parze z konsekwentnym rozbudowywaniem społeczności użytkowników tej marki. Imponujący jest ogrom pracy, jaki zespół FotoFinder włożył w stworzenie sieci edukacyjnej. Doświadczeni specjaliści dermoskopii nieodpłatnie i rzetelnie dzielą się wiedzą z każdym, kto chce być częścią tej wyjątkowej grupy. Zarówno wykłady prowadzone w trakcie międzynarodowych kongresów, jak i comiesięczne piątkowe spotkania on-line w ramach FotoFinder Academy, sprawiły, że tysiące lekarzy z całego świata otrzymuje stałe wsparcie w pogłębianiu wiedzy i w samym procesie stawiania diagnozy.

OCT skóry - technologia VivoSight Dx. Wsparcie przy planowaniu leczenia raka podstawnokomórkowego

Połączenie zaawansowanego obrazowania skóry i nowych technologii leczenia opartych na celowanej emisji energii pozwala na stworzenie spersonalizowanych strategii leczenia BCC. 

Intensyfikacja badań klinicznych, postęp w technologii leczenia raka podstawnokomórkowego (BCC), a także coraz powszechniejsze stosowanie najnowocześniejszych systemów obrazowania skóry mają znaczący wpływ na rozwój medycyny w zakresie planowania diagnostyki i leczenia tego nowotworu. Do najchętniej stosowanych metod należą elastyczne oraz wydajne systemy uwzględniające indywidualne preferencje i potrzeby pacjentów. 

Renomowani specjaliści podzielili się swoimi doświadczeniami, prezentując swój wkład w rozwój nowych modeli strategii leczenia BCC. Opowiedzieli także o tym, dlaczego właśnie VivoSight OCT odgrywa w ich pracy kluczową rolę.

OCT skóry - technologia VivoSight Dx. Wsparcie przy planowaniu leczenia raka podstawnokomórkowego - Orit Markowitz MD

Połączenie zaawansowanego obrazowania skóry i nowych technologii leczenia opartych na celowanej emisji energii pozwala na stworzenie spersonalizowanych strategii leczenia BCC. 

Intensyfikacja badań klinicznych, postęp w technologii leczenia raka podstawnokomórkowego (BCC), a także coraz powszechniejsze stosowanie najnowocześniejszych systemów obrazowania skóry mają znaczący wpływ na rozwój medycyny w zakresie planowania diagnostyki i leczenia tego nowotworu. Do najchętniej stosowanych metod należą elastyczne oraz wydajne systemy uwzględniające indywidualne preferencje i potrzeby pacjentów. 

Renomowani specjaliści podzielili się swoimi doświadczeniami, prezentując swój wkład w rozwój nowych modeli strategii leczenia BCC. Opowiedzieli także o tym, dlaczego właśnie VivoSight OCT odgrywa w ich pracy kluczową rolę.

W CX News nr 1/67/2020 opublikowano również: