45-letnia pacjentka zgłosiła się z powodu kilku ognisk łysienia wielkości do 1 cm, które były zlokalizowane w okolicy wierzchołka głowy i którym towarzyszył silny świąd (fot. 1.). W obrębie zmian obecne były rzadkie i krótkie łodygi włosów. Wywiad chorobowy był kilkumiesięczny.

Wykonano badanie trichoskopowe, w którym uwidoczniono krótkie, ułamane łodygi włosów (fot. 2.). Większe powiększenia dermoskopowe (x70) pozwoliły na zaobserwowanie licznych i zlokalizowanych na tych samych wysokościach łodyg rozszczepów węzłowatych (trichorrhexis nodosa). Obecne były także „włosy szczotki” (ang. broom hairs), czyli krótkie łodygi włosów rozfragmentowane podłużnie (trichoptiloza) (fot. 3a. oraz 3b.). Na podstawie przeprowadzonego badania trichoskopowego można wykluczyć rozpoznanie, które było najbardziej prawdopodobne przed jego wykonaniem, czyli liszaj płaski mieszkowy (łysienie bliznowaciejące, którego cechami trichoskopowymi są obszary pozbawione łodyg i ujść mieszków włosowych, złuszczanie okołomieszkowe, rumień okołomieszkowy).

Obraz trichoskopowy przemawia za rozpoznaniem trichoteiromanii, czyli kompulsywnego pocierania małej okolicy skóry głowy. Prezentowany obraz trichoskopowy z włosami szczotkami, krótkimi łodygami z rozszczepami węzłowatymi na tych samych wysokościach łodyg opisany był w rzadkiej chorobie skóry głowy – scalp dysesthesia. Jest to jednostka chorobowa, w której na małym obszarze skóry głowy pojawia się zlokalizowany miejscowo, ale uporczywy świąd, powodujący odruch drapania i tarcia.

W terapii pacjentki zastosowano leczenie niską dawką naltrexonu (4,5 mg na dobę) oraz miejscową kortykosteroidoterapię, uzyskując po 3 miesiącach całkowite ustąpienie świądu i odrost włosów. ♦

Piśmiennictwo:1. Rakowska A, Olszewska M, Rudnicka L. Trichoscopy of scalp dysesthesia. Adv Dermatol Alergol. 2017; 34(3):245-2472. Shumway NK, Cole E, Fernandez KH. Neurocutaneous disease: neurocutaneous dysesthesias. J Am Acad Dermatol. 2016; 74(2): 215-2283. Kinoshita-Ise M, Shear NH. Diagnostic and therapeutic approach to scalp dysesthesia: A case series and published work review. J Dermatol. 2019; 46(6):526-530