Szanowni Państwo, Dzięki uprzejmości dr n. med. Kamilli Barchan-Kuci mamy przyjemność przedstawić konspekt pracy doktorskiej pani doktor pod tytułem: „Analiza zmian parametrów komory przedniej oka po fakoemulsyfikacji zaćmy”, pisanej pod kierunkiem prof. dr hab. n. med. Tomasza Żarnowskiego. Autorka prowadziła badania zmiany głębokości komory przedniej po wszczepieniu wewnątrzgałkowych soczewek najpopularniejszych na polskim rynku. Badania te wykazały, że Aspira –aA niemieckiej marki Human Optics wyróżnia się od innych nie tylko wyjątkową jakością wykonania, ale również pozytywnym wpływem na wskaźniki biometryczne gałki ocznej. Komentarz prof. dr hab. n. med. Tomasza Żarnowskiego wyjaśnia wagę podjętego tematu badań (przyp. red.).

Cel pracy

Podstawowym celem pracy jest ocena zmian anatomicznych w części przedniej oka (głębokość komory przedniej ACD, kąta przesączania ACA) powstałych po zabiegu fakoemulsyfikacji zaćmy i wszczepieniu sztucznej soczewki IOL w odniesieniu do różnych typów wszczepionych soczewek. Kolejnym badanym aspektem jest analiza wpływu parametrów przedoperacyjnych oka (długość gałki ocznej AL, przedoperacyjna głębokość komory przedniej ACD0, grubość soczewki własnej LT, przedoperacyjny kąt przesączania ACA0) na wartość pooperacyjnej głębokości komory przedniej w ujęciu statystycznym. Korzystając z wyników badań własnych, autor zbuduje wstępne modele matematyczne, oparte na analizie regresji, pozwalające na podstawie danych przedoperacyjnych określić wartość komory przedniej po operacji (ACDpredict) wraz z oprogramowaniem komputerowym.

Materiał i metodyka badań

Randomizowaną grupę badaną stanowiło 231 pacjentów w wieku od 41 do 93 lat, w tym 90 mężczyzn i 141 kobiet, którzy byli operowani z powodu zaćmy w okresie od maja 2009 r. do kwietnia 2011 r. Struktura badanej grupy w odniesieniu do rodzaju wszczepionych soczewek i płci: AcrySof IQ (38 kobiet i 32 mężczyzn), AcrySof SA60AT (18 kobiet i 13 mężczyzn), C-flex 570 C (25 kobiet i 10 mężczyzn), Akreos AO (18 kobiet i 11 mężczyzn), Aspira -aA (21 kobiet i 11 mężczyzn). Podgrupy ze wszczepionymi soczewkami typu AcrySof Natural (6 kobiet i 5 mężczyzn) i AcrySof MA60AC (15 kobiet i 8 mężczyzn) z uwagi na małą liczbę pacjentów potraktowano pilotażowo.

Badania przeprowadzono dwukrotnie dla każdego z pacjentów. Pierwszy raz przed operacją zaćmy, drugi po upływie co najmniej trzech miesięcy po zabiegu. W ramach tych badań wykonano pomiary biometryczne, keratometryczne i ultradźwiękowe (UBM). W grupie badanej stosowano trzy formuły do wyznaczania mocy IOL: regresyjna formuła SRK/T, teoretyczna formuła Holladay’a I, teoretyczna formuła Hoffera. W celach weryfikacyjnych stosowano regresyjną formułę Olsena.

Wyniki

Z przeprowadzonych badań wynika, że głębokość komory przedniej (ACD1) po zabiegu wszczepienia sztucznej soczewki wzrosła. Wzrost ten, dla wartości średnich, w badanych grupach zawiera się w przedziale od 0.94±0.49mm (35.34%) do 1.50±0.45mm (59.96%). Również średnia zmiana kąta przesączania (ACA) jest dodatnia i zawiera się w przedziale od 4.15±5.33 stopnia (17.93%) do 7.98±6.16 stopnia co stanowi 37.01%. W przypadku zmiany głębokości komory przedniej u wszystkich badanych pacjentów (100%) nastąpił wzrost jej głębokości. Dla kąta przesączania u 17 pacjentów (na 175 badanych) stwierdzono niewielkie zmniejszenie się kąta. Stanowi to 9.7% wszystkich badanych. Okazuje się, że istnieje znaczna rozbieżność pomiędzy poszczególnymi typami wszczepionych soczewek w uzyskanym efekcie pooperacyjnym. Największy przyrost komory przedniej ΔACD zanotowano dla soczewek Aspira -aA, średnio o 59.96%, a następne to AcrySof IQ (51.16%), C-flex 570 C (45.66%), AcrySof SA 60 AT (45.90), Akreos AO (77.40%) i AcrySof MA 60 SA (35.34%). Dla kąta przesączania ACA największy wzrost wystąpił dla soczewki AcrySof IQ (37,01%), a najmniejszy dla AcrySof SA60AT (17.93%). Modelowanie i analiza statystyczna

Dla analiz statystycznych utworzono dwie randomizowane grupy. Jedna dotyczy wszystkich przebadanych przypadków (231 pacjentów) i służy do statystycznych analiz jednoparametrowych bez uwzględnienia rodzajów wszczepionych soczewek. Druga zawiera grupy o podobnej wielkości (ilość pacjentów w grupie) z cechą – rodzaj wszczepionej soczewki. Wykorzystano wiele testów stosowanych w statystyce medycznej. Badano rozkłady przyrostu komory przedniej (ΔACD), wartości głębokości komory przedniej przed operacją (ACD0), grubości soczewki własnej (LT), długości osiowej gałki ocznej (AL), wielkości kąta przesączania przed operacją (ACA). Przeprowadzone analizy porównawcze zmian w anatomii komory przedniej oka dla 5 różnych rodzajów (AcrySof IQ, AcrySof SA60AT, Akreos AO, Aspira -aA, C-flex 570 C) wszczepionych soczewek sztucznych wykazały, że nie ma prostych zależności między głębokością komory przedniej przed operacją (ACD0) i po operacji (ACD1) a rodzajem wszczepionej soczewki.

Wnioski

1. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że w badanych grupach operacja fakoemulsyfikacji zaćmy prowadzi do przyrostu głębokości komory przedniej ΔACD (100% badanych przypadków) i zmiany wielkości kąta przesączania ΔACA.
2. Zmiany powyższe (ich wielkość) są zdeterminowane fenotypem oka. W analizach wydzielono cztery typy badanych oczu.
3. Stwierdzono, że w oczach z małą, przedoperacyjną głębokością komory przedniej ACD0, przyrost ΔACD jest większy niż dla oczu o dużej wartości ACD0.
4. W oczach o małym ACD0 i większej grubości soczewki własnej LT stwierdzono, większy przyrost komory przedniej ΔACD niż w innych grupach.
5. Oczy z głęboką komorą ACD0 w grupie z szerszym kątem przesączania ACA0, małą grubością soczewki LT i krótką gałką oczną AL, wykazują najmniejsze pooperacyjne zmiany ΔACD i ΔACA. Te wyniki zostały potwierdzone analizą statystyczną.
6. Z analizy wpływu rodzaju wszczepionej soczewki na zmiany anatomiczne w komorze przedniej oka wynika, że soczewka Aspira -aA ustawia się głębiej i daje większy przyrost ΔACD.
7. Modele matematyczne zaproponowane w niniejszej pracy opisują około 70% parametrów w komorze przedniej. Jest to za mało, aby dokonywać z ich użyciem oceny jakościowych zmian w warunkach klinicznych. Potrzebne są dalsze badania z uwzględnieniem nowych parametrów anatomicznych oka, aby zbudować model o większej dokładności.