Rezonanse magnetyczne na polskim rynku medycznym
Autor: dr Krzysztof Szybiński
Kategoria: Diagnostyka obrazowa Artykuł opublikowano w CX News nr 4/46/2013
Zdajemy sobie sprawę, że sytuacja polskiej służby zdrowia w wielu aspektach pozostawia wiele do życzenia. Ale czy naprawdę nie mamy się czym pochwalić na rynku medycznym? Niniejszy artykuł krótko opisuje aktualną sytuację na polskim rynku aparatów rezonansu magnetycznego. Punktem odniesienia w porównywaniu sytuacji poszczególnych rynków aparatów MR jest współczynnik określający ilość aparatów przypadających na milion mieszkańców. W Polsce wynosi on obecnie około 7. Ale czy jest to dużo czy mało? Z jednej strony mało, ponieważ w krajach zachodnich (pamiętajmy – wysokorozwiniętych) wynosi on odpowiednio 22 w Grecji czy Islandii, ale już tylko 13 w technologicznie rozwiniętych Niemczech. Jednak należy tu wspomnieć, iż kilka lat temu współczynnik ten wynosił w Polsce zaledwie 3.7 i co kilka lat ulega on podwojeniu. Jeżeli taki trend nadal się utrzyma można zaryzykować stwierdzenie, iż w najbliższej przyszłości polski rynek rezonansowy będzie analogiczny do tego w Niemczech.
Na polskim rynku mamy ok. 280 aparatów o natężeniu pola 1.5 T oraz 11 o natężeniu pola 3 T. Aparaty te są instalowane zarówno w zaawansowanych szpitalach klinicznych, jak i w szpitalach powiatowych czy pracowniach prywatnych. Firma Siemens posiada obecnie w swojej ofercie cztery modele 1.5 T: MAGNETOM ESSENZA, będący liderem w segmencie prywatnym, jak i mniejszych placówkach publicznych, MAGNETOM Avanto doceniony przez wielu diagnostów i długo uznawany za złoty standard, oraz aparaty posiadające średnicę gantry 70 cm MAGNETOM Espree i MAGNETOM Aera. Systemy 1.5 T firmy Siemens są wykorzystywane przez najlepsze ośrodki referencyjne w Polsce, takie jak Centrum Onkologii w Gliwicach, Specjalistyczny Szpital im. Jana Pawła II w Krakowie czy Instytut Kardiologii w Aninie. Pojawia się zatem pytanie czym różnią się aparaty o natężeniu 3 T od 1.5 T? Indukcja pola 3 T zapewnia dwukrotnie wyższy stosunek sygnału rezonansu magnetycznego do szumu (S/N), w stosunku do systemów półtorateslowych. Mówiąc kolokwialnie, jakość obrazu uzyskanego z takiego systemu, w takim samym czasie badania, jest dwa razy lepsza niż na systemie 1.5 T. Można to wykorzystać w różny sposób. Ponieważ mamy do dyspozycji więcej sygnału, możemy skrócić czas badania, ciągle uzyskując znakomite obrazy pod względem diagnostycznym. To przekłada się zarówno na komfort pacjenta jak i na większą wydajność systemu. Z drugiej zaś strony możemy zachować oryginalny czas badania, uzyskując większą rozdzielczość (dokładność), co pozwala poprawić wartość diagnostyczną obrazów i dojrzeć na nich większą ilość szczegółów. W przypadku badań z kontrastem, wyższe pole magnetyczne umożliwia znaczące zmniejszenie ilości środka kontrastowego, podawanego pacjentowi.
Na rynku obecne są cztery nowoczesne systemy 3 T firmy Siemens: MAGNETOM Spectra charakteryzujący się znakomitymi parametrami technicznymi, doskonałą jakością obrazowania i wyjątkową ceną. Jest to pierwszy aparat 3 T na polskim rynku, którego cena jest zbliżona do zaawansowanych aparatów 1.5 T, oferując jakość obrazowania dostępną dla aparatów 3 T. Kolejne to MAGNETOM Verio, MAGNETOM Skyra, który cieszy się ogromną renomą na świecie, o czym może świadczyć różnorodność miejsc jego instalacji w Polsce – z jednej strony Szpital im. Jana Pawła II ze swoim kardiologicznym charakterem, a z drugiej laboratorium fMRi na Uniwersytecie Jagiellońskim. Grupę aparatów 3 T zamyka najnowocześniejszy na świecie aparat MAGNETOM Prisma, obecnie najbardziej zaawansowany system 3 T dostępny na rynku skanerów MR, posiadający unikalne rozwiązania hardware’owe i software’owe wprowadzające technikę obrazowania MR w zupełnie nowe, niedostępne wcześniej obszary.
Wszystkie aparaty rezonansu firmy Siemens posiadają dwie unikatowe technologie – Tim 4G oraz Dot. Pierwsza z nich jest kolejną odsłoną technologii Tim (Total imaging matrix), która najogólniej mówiąc umożliwia połączenie ze sobą dowolnej ilości cewek pomiarowych (elementów odbiorczych umieszczonych na ciele pacjenta) w jedną całość, widoczną przez system jako jedną, dużą matrycę pomiarową. Takie podejście całkowicie odmieniło sposób badania metodą rezonansu magnetycznego, umożliwiając skanowanie pacjenta w bardzo dużym zakresie, sięgającym nawet do 205 cm, zachowując przy tym bardzo dobrą rozdzielczość i dokładność obrazowania. Najnowsze rozwiązanie Tim 4G to jeszcze większe zagęszczenie elementów odbiorczych w cewkach, zwiększenie maksymalnej ilości elementów pomiarowych podłączonych jednocześnie (maksymalnie 204 elementy) w pełni cyfrowe tory nadawcze i odbiorcze. Rozwiązanie Dot (Day optimizing throughput) to „przewodnik” prowadzący operatora krok po kroku w trakcie zarówno przygotowania, jak i samego badania, doradzi w najbardziej kluczowych momentach, podpowie właściwe rozwiązanie (pozycjonowanie, planowanie badania, odpowiednie protokoły), a swoje rady poprze wizualną podpowiedzią i przykładem. Dot zapewnia również standaryzację badań, proponując jednolite rozwiązania, które dzięki temu są powtarzalne. Należy wspomnieć również, iż wszystkie powyższe systemy są wyposażone w pełny pakiet oprogramowania, umożliwiającego badania morfologiczne MR, badania dyfuzji, perfuzji, spektroskopii, badania ortopedyczne, onkologiczne typu „whole-body”, badania kardiologiczne czy też badania funkcjonalne mózgu.
Firma Siemens od wielu lat pozostaje niekwestionowanym liderem rynku MR, a baza zainstalowanych aparatów powiększa się z miesiąca na miesiąc, co świadczy o zaufaniu oraz spełnieniu oczekiwań wielu diagnostów w Polsce.